Sau những trận mưa lớn "giải nhiệt" cho TP HCM,ẫyráctrênsôket qua bong da anh ngoai hang rác thải nổi dày trên kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, đặc biệt tại các khu vực thuộc quận 1, quận 3 và quận Tân Bình. Lượng nước thải tồn đọng trong mùa nóng, kết hợp với sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ, làm giảm lượng oxy hòa tan trong nước cũng gây ra tình trạng cá chết hàng loạt. Hiện nay, đội tình nguyện tại kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đang sử dụng thuyền hoặc cano nhỏ để vớt rác thủ công dọc theo bờ kênh.

Từ ý tưởng của hai thành viên ban đầu, tới nay, sau hơn một năm thành lập, họ đã thu hút được hàng chục nghìn lượt tình nguyện viên tham gia thu gom rác thải. Ngoài mục tiêu dọn sạch sông ngòi, kênh rạch, Sài Gòn Xanh còn hướng tới nỗ lực thay đổi nhận thức của cộng đồngvề tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường.

Chất thải nhựa dùng một lần, như túi nilon và ống hút, chiếm phần lớn ô nhiễm sông và biển ở Việt Nam, theo một nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới. Chúng chiếm 94% tổng lượng rác thải và 71% trọng lượng ở khu vực ven sông và ven biển.

Bất chấp những quan ngại cho rằng hàng nghìn người dọn rác sẽ chẳng bõ bèn gì so với hàng triệu người dân thiếu ý thức vẫn đang xả rác hàng ngày, nhóm Sài Gòn Xanh đã đem lại sự sống cho hàng trăm kênh rạch ở thành phố. So với việc chỉ ngồi đó mà quan ngại, hành động xắn tay lên dọn rác của họ ít nhất cũng mang lại kết quả nhất định, và quan trọng hơn, truyền đi những thông điệp khích lệ tới cộng động về ý thức bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, công việc thu gom rác thủ công như vậy tiềm ẩn khá nhiều nguy cơ đối với sức khỏe và an toàn lao động của các tình nguyện viên. Rủi ro đến từ nguồn nước bị nhiễm bẩn, vật nhọn đâm vào, không khí và vi khuẩn trong các con kênh ô nhiễm.

Vấn đề đặt ra là liệu có giải pháp khả thi nào để góp phần thay thế sức người hay không, để làm sạch không chỉ kênh rạch ở TP HCM mà còn ở rất nhiều con sông trên cả nước?

Trong hơn bốn năm sinh sống tại một chung cư xã hội bên bờ sông Pandan, gần hồ dự trữ nước Pandan Reservoir tại Singapore, tôi đã chứng kiến họ áp dụng biện pháp lắp đặt "bẫy rác nổi" trên sông. Đây không phải là một ý tưởng mới mà đã được thực hiện thành công trên nhiều quốc gia như Mỹ, Australia, Hà Lan, Malaysia, Philippines...

Bẫy rác trên sông áp dụng tối ưu hóa quá trình thu gom rác thải trôi nổi với thiết kế đơn giản và chi phí tiết kiệm.

Một cách dễ hiểu, bẫy rác trên sông có thể được mô tả như một lồng lưới trang bị phao nổi và cửa sập để giữ lại rác, với miệng lồng thép được hình thành bởi một dây phao nổi hình chữ V, nhằm thu hút rác thải trôi nổi trên bề mặt nước. Bẫy rác được lắp đặt tại các vị trí quan trọng dọc theo dòng nước để thu thập rác thải, cành cây và các mảnh vụn khác.