Được xác định giữ vai trò chính trong vụ án, ông Phạm Công Danh (SN 1965, nguyên Chủ tịch HĐQT VNCB, Chủ tịch HĐTV kiêm Tổng giám đốc tập đoàn Thiên Thanh) xuất hiện tại tòa trong trang phục áo sơ mi kẻ sọc sáng màu.
Trước vành móng ngựa, gương mặt cựu Chủ tịch Ngân hàng Xây dựng tỏ ra mệt mỏi. Tòa cho biết đã nhận được hồ sơ bệnh án của bị cáo.
Ngay trong phần công bố quyết định đưa vụ án ra xét xử, do nội dung khá dài nên bị cáo Danh được chủ tọa cho ngồi vì sức khỏe yếu. Tòa cho biết, trong trường hợp cần thiết ông Danh sẽ có bác sĩ chăm sóc để bị cáo đủ sức khỏe tham gia phiên xử.
Khi tòa hỏi về nhân thân, Phạm Công Danh khai trước đây từng bị TAND Tối cao tại Đà Nẵng tuyên phạt 6 năm tù về tội "lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản". Khi tòa hỏi một số câu hỏi khác liên quan, ông nói rằng "trí nhớ kém, bị cáo không nhớ".
Ông Danh cũng cho biết hiện tại thị lực rất kém. Lát sau, ông được tòa cho phép đi vào trong để bác sĩ chăm sóc để đảm bảo sức khỏe cho phiên tòa kéo dài 1 tháng.
 |
| Bị cáo Phạm Công Danh tại phiên tòa sáng nay (19/7) |
Ông Danh bị cáo buộc về 2 tội danh: "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" và "vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng".
Cùng hầu tòa về 2 tội danh trên còn có 6 thuộc cấp của ông Danh tại VNCB và tập đoàn Thiên Thanh gồm: Phan Thành Mai (nguyên Tổng giám đốc VNCB), Mai Hữu Khương (nguyên thành viên HĐQT, Giám đốc VNCB chi nhánh Sài Gòn), Hoàng Đình Quyết (Phó giám đốc VNCB chi nhánh Sài Gòn, Giám đốc VNCB chi nhánh Lam Giang), Nguyễn Quốc Viễn (Trưởng Ban kiểm soát VNCB), Phan Minh Tùng (phụ trách Tổ tài chính tập đoàn Thiên Thanh) và Bạch Quốc Hào (Phó giám đốc công ty Quản lý nợ và khai thác tài sản VNCB).
 |
 Các bị cáo được dẫn giải tới tòa |
4 bị cáo khác bị cáo buộc đã có hành vi cố ý làm trái: Phạm Việt Thép (Giám đốc công ty TNHH Dịch vụ và TM JSC An Phát), Trần Văn Bình (Tổng giám đốc công ty Trung Dung), Nguyễn Thị Kim Vân (Tổng giám đốc công ty Hương Việt) và Lê Công Thảo (Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin VNCB).
25 bị cáo còn lại cùng bị truy tố về tội "vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng".
Những phi vụ rút tiền ngàn tỷ
Theo cáo trạng, tháng 9/2012, sau khi được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận chủ trương phương án tái cơ cấu TrustBank, Phạm Công Danh đã nắm quyền kiểm soát, chi phối TrustBank (sau này đổi tên thành Ngân hàng TMCP Xây dựng Việt Nam - VNCB).
Trong giai đoạn này, Trustbank đang bị NHNN đặt vào tình trạng kiểm soát, mọi giao dịch có giá trị từ 5 tỷ đồng trở lên đều phải có ý kiến của Tổ giám sát NHNN đặt tại đây.
Tuy nhiên, do cần tiền để chi trả lãi ngoài chăm sóc khách hàng, chi trả nợ cho công ty TNHH tập đoàn Thiên Thanh và các doanh nghiệp trong tập đoàn, Danh đã lợi dụng quyền Chủ tịch HĐQT chi phối ở Trustbank và vị trí Chủ tịch Hội đồng thành viên tập đoàn chỉ đạo các cấp dưới thực hiện hàng loạt hành vi sai phạm.
Khoảng tháng 5/2013, Phạm Công Danh đã chỉ đạo các đồng phạm tạo dựng hồ sơ khống trong việc nâng cấp hệ thống CoreBanking, triển khai thực hiện khống để rút 63,276 tỷ đồng.
Từ giữa năm 2013 đến tháng 4/2014, Phạm Công Danh tiếp tục chỉ đạo các thuộc cấp lập hợp đồng khống về việc thuê mặt bằng tại số 268 Tô Hiến Thành và số 816 Sư Vạn Hạnh (TP.HCM) giữa VNCB với công ty Trung Dung và Hương Việt (hai công ty do Danh thành lập và thuê người đứng tên giám đốc) để rút của VNCB 581,6 tỷ đồng.
 |
 Bên trong phòng xử án sáng nay |
Số tiền trên được chuyển lòng vòng qua tài khoản cá nhân rồi rút ra để trả lãi, chăm sóc khách hàng cho các công ty thuộc Thiên Thanh.
Ngoài ra, cựu Tổng giám đốc Thiên Thanh còn có hàng loạt hành vi sai phạm khi đã chỉ đạo cấp dưới chuyển 5.190 tỷ đồng từ tài khoản của Trần Ngọc Bích tại VNCB sang tài khoản của Danh và một số cá nhân nhưng chứng từ không có chữ ký của chủ tài khoản. Số tiền này được Danh dùng để tất toán các khoản mà bị cáo đã vay trước đó. Hành vi cố ý làm trái đã gây thiệt hại của VNCB 7.037 tỷ đồng.
Về tội vi phạm quy định về cho vay, theo cáo trạng: Từ ngày 28/12/2012 đến 11/3/2014, do cần tiền để sử dụng, Danh đã tổ chức nhiều cuộc họp, chỉ đạo các cấp dưới ở VNCB và tập đoàn Thiên Thanh sử dụng pháp nhân của 12 công ty thuộc tập đoàn và 2 pháp nhân khác để xây dựng hồ sơ kinh doanh mua bán nguyên vật liệu khống, phương án trả nợ khống, lập các biên bản họp HĐQT khống, chỉ đạo định giá nâng giá các lô đất là tài sản đảm bảo để vay tại VNCB 5.000 tỷ đồng, gây thiệt hại của VNCB 2.095 tỷ đồng.
Như vậy, tổng số thiệt hại mà Phạm Công Danh và các đồng phạm gây ra là hơn 9.000 tỷ đồng. Đây là vụ án gây thiệt hại số tiền lớn nhất trong lịch sử tố tụng Việt Nam (trước đó là vụ Huỳnh Thị Huyền Như). Trước đó, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ đạo sớm đưa vụ án ra xét xử nghiêm minh.
Phiên tòa dự kiến diễn kéo dài đến ngày 18/8.
M.Phượng - Đinh Tuấn