Đại tướng Võ Nguyên Giáp,õNguyênGiápVịtướngtàichàođờimùanướclũsoi kèo hạng 2 tây ban nha Tổng tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam duyệt binhtrên Quảng trường Ba Đình (Ảnh tư liệu TTXVN)Quê hương Quảng Bình từ xa xưa đãlưu truyền trong dân gian câu dân ca “Tháng bảy nước chảy lên bờ.” Tháng bảy âmlịch là mùa lũ lụt quê tôi. Võ Nguyên Giáp cất tiếng khóc chào đời đúng mùa mưalũ vào ngày 2 tháng 7 năm Tân Hợi, dương lịch là ngày 25-8-1911, trong một cáichòi cao cất tạm dưới gốc cây mít cổ thụ sau vườn nhà để tránh mưa to nước lớn.Về ngày sinh của Giáp, các nhànghiên cứu chuyên viết tiểu sử các yếu nhân thì mỗi người nói một cách. Chẳnghạn Jean Sainteny, trong phần chỉ dẫn tiểu sử Võ Nguyên Giáp (Noticebiographique sur Vo Nguyen Giap) viết sinh năm 1912. Từ điển Bách Khoa(Larousse) của Pháp lại ghi năm 1911.Thậm chí có tác giả như Boudaretrong cuốn “Giap” do nhà xuất bản Atlas ấn hành năm 1977 viết “Sinh ra ở An Xáthuộc tỉnh Quảng Bình năm 1910.”Còn tờ The Sunday Times số ra tháng11-1972 James Fox ghi “Ông sinh ngày 1-9-1910” và James Fox khẳng định như đinhđóng cột rằng đó là ngày sinh chính xác, vì ông đã "tìm thấy giấy khaisinh của ông Giáp tại thủ đô Paris.” Tuy vậy, theo gia đình và họ hàng, VõNguyên Giáp sinh năm Tân Hợi, 1911 vào ngày 25-8 đúng vào mùa nước lũ QuảngBình.Ông sinh trưởng trong một dòng họlớn, có tiếng tăm tại làng An Xá, họ Võ, có nhà từ đường khá to ở cuối làng. Cụnội là Võ Quang Nguyên, một nhà nho đức độ và cụ bà Bùi Thị Giá rất mực đảmđang yêu thương chồng con. Giáp sinh ra không thấy mặt ông nội, nhưng cậu nhớnhư in lúc bà nội mất bà mặc chiếc áo điều thắm.Sau bao năm tháng chiến tranh, giặcgiã liên miên, gia đình phải tản cư nhiều nơi. Việc cúng giỗ, trông coi phần mộkhông có điều kiện, lâu ngày mộ các cụ bị thất lạc. Gần đây được sự giúp đỡ củabà con địa phương, con cháu đã tìm thấy phần mộ của các cụ, nằm trong thượngnguồn sông Kiến Giang. 

Đại tướng Võ Nguyên Giáp đọc Quân lệnh số I Quyết định thành lập độiViệt Namtuyên truyền Giải Phóng quân (22-12-1944). Ảnh: Tư liệu – TTXVN

Đại tướng Võ Nguyên Giáp đọc Quân lệnh số I Quyết định thành lập độiViệt Namtuyên truyền Giải Phóng quân (22-12-1944). Ảnh: Tư liệu – TTXVNGia đình ông có bảy anh chị em nhưngngười anh cả và chị cả mất sớm nên còn lại năm 3 người con gái và 2 người contrai là Võ Nguyên Giáp và Võ Thuần Nho, sau này là Thứ trưởng Bộ Giáo dục. Cụthân sinh là cụ Võ Quang Nghiêm và cụ Nguyễn Thị Kiên.Cụ Nghiêm là một nho sinh đã nhiềulần lều chõng đi thi tuy không đỗ đạt nhưng là một nhà nho có uy tín trongvùng. Cụ dạy chữ Hán nhưng khi phong trào học chữ Quốc ngữ phát triển ôngchuyển sang dạy chữ Quốc ngữ cho thanh thiếu niên trong làng và bốc thuốc chữabệnh cứu người. Cụ Nghiêm tuy không phải là Tiên chỉ của làng nhưng mỗi lầnlàng có việc tế, lễ, đều mời cụ làm chủ tế.Khi cuộc kháng chiến chống thực dânPháp bùng nổ, do phải thu xếp việc nhà nên chưa kịp tản cư cùng gia đình, ôngNghiêm đã bị giặc Pháp bắt đưa về giam ở Huế. Ông bị chúng tra tấn dã man chếtngay trong nhà lao Huế. Sau ngày đất nước thống nhất, con cháu đã tìm thấy vàbốc mộ ông đưa về an táng tại nghĩa trang liệt sĩ huyện Lệ Thủy.Khác với cụ ông rất nghiêm khắctrong việc giáo dục con cái, giữ gìn nề nếp gia phong, cụ bà lại rất mực yêuthương, dang tay ôm con vào lòng đỡ lời cho con cái mỗi khi bị cụ ông mắng mỏ.  Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp chỉ huy chiến dịchĐiện Biên Phủ (Nguồn: TTXVN)Trong những năm đầu kháng chiếnchống Pháp, cụ bà cùng gia đình tản cư lên chiến khu Bang Rợn, huyện Lệ Thủy.Năm 1952 bà rời quê hương ra chiến khu Việt Bắc, rồi cùng gia đình Đại tướng VõNguyên Giáp trở về thủ đô Hà Nội sau ngày miền Bắc hoàn toàn giải phóng.Gia đình cụ Nghiêm thuộc diện nghèotrong làng, quanh năm phải vay nợ nặng lãi của các nhà giàu như nhà Khóa Uy,một Hoa Kiều giàu sụ ở làng Tuy Lộc kề bên. Võ Nguyên Giáp đã có lần theo mẹchèo nock (thuyền) chở ló (thóc) đi trả nợ. Cậu suốt buổi phải ngồi dưới nocktrông ló, còn mẹ cậu phải đội ló chạy lên chạy xuống bến giữa trời nắng changchang.Tuy còn nhỏ tuổi, nhưng những câuchuyện đêm đêm mẹ kể cho cậu nghe về tướng quân Tôn Thất Thuyết phò vua HàmNghi hạ chiếu cần vương, kêu gọi các sĩ phu và dân chúng đứng lên chống Phápbảo vệ non sông, còn cha nói về phong trào đánh Pháp qua bài vè “Thất thủ kinhđô” đầy cảm động, đã gieo vào lòng cậu bé những ấn tượng không bao giờ phai mờ.Phải chăng những ấn tượng sâu sắc đó đã góp phần nuôi dưỡng ý chí cho sự nghiệpcách mạng của vị Đại tướng - Tư lệnh đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Namsau này./.Theo Vietnam+